نویسنده: majid jalili 
کلید اتوماتیک کامپکت (MCCB) مخفف Molded Case Circuit Breaker نوعی مدارشکن قابل قطع است که جهت حفاظت اتصال کوتاه، اضافه بار در موتورها، سیستم روشنایی، صنعتی و مصرف کننده های دیگر استفاده می شود. این کلید ها برای محافظت و قطع کردن مدار در مقابل برگشت جریان یا افت ولتاژ بیش از حد و همچنین اتصال کوتاه مدار کرابرد دارند. بعد از تغییر ابعاد و اندازه های کلید های اتوماتیک از بزرگ به حالت فشرده آن ها را با نام کلید اتوماتیک کمپکت شناختند.
به دلیل این که کلید اتوماتیک کمپکت قابل قطع زیر بار است، می تواند مدار را قطع کند اگر چه به برق شبکه وصل باشد. بسیاری از کلیدها جداساز هستند و نمی توانند مدار را تحت بار قطع کنند. به همین جهت خاصیت قطع کردن مدار، در مدارات فشار متوسط و قوی را می توان یک مزیت دانست.
تفاوت کلید های اتوماتیک و غیر اتوماتیک
کلید های اتوماتیک که کلید اتوماتیک کمپکت نیز نام دارد، دارای رله های الکترونیکی مختلف می باشند که برای تشخیص جریان اضافه بار و اتصال کوتاه و سایر پارامترها، مانند کلید اتوماتیک هوایی به کار می روند اما کلیدهای غیر اتوماتیک فاقد رله الکترونیک می باشد که صرفا جهت قطع و وصل مدار کاربرد دارند.
اجزای داخلی کلیدهای اتوماتیک کمپکت
ساختمان داخل کلید های اتوماتیک کمپکت از اجزای مختلفی در کنار هم تشکیل شده استکه در این بخش به آن ها می پردازیم:
- قاب کلید یا بدنه: معمولا پلاک اطلاعات و سایر مشخصات کلید روی آن قرار داده شده است، بدنه آن از محفظه عایقی تشکیل شده است و اجزای مختلف کلید را در بر می گیرد.
- کنتاکت های کلید: این قطعات با باز و بسته شدن خود، وظیفه قطع و وصل جریان در مدار را بر عهده دارند.
- جرقه گیر: اطراف کنتاکت قرار می گیرند که از چند صفحه به شکل U تشکیل شده است. جرقه زمانی از بین جرقه گیر عبور می کنند که کنتاکت ها از هم جدا شوند، به دلیل این که جرقه از کم مقاومت ترین مسیر عبور می کند، باعث می شود جرقه به جرقه های کوچکتر در بین صفحات تقسیم شده و سرعت خاموش شدن آن را افزایش می یابد.
- مکانیزم قطع و وصل کننده کلید: وظیفه این مکانیزم قطع و وصل کلید می باشد. زمانی که کلید از وضعیت قطع به وضعیت وصل تبدیل می شود، فنر به اهرم های مکانیزم نیرو وارد می کند که باعث بسته شدن کنتاکت ها می شود. زمانی که کلید قطع است ،نیروی ذخیره شده با فشاری که بر روی بازوی عمل کننده می آورد باعث می شود کنتاکت ها باز شوند.
- واحد تریپ: این قسمت به واحد قطع و وصل مرتبط است که بخش هوشمند کلید را بر عهده دارد. به شکل اتوماتیک یا دستی دستور تریپ یا قطع کلید را صادر می کند و از رله های مختلفی مانند الکترومغناطیسی یا رله های حرارتی برای تشخیص خطا استفاده می کند.
کاربرد کلید اتوماتیک کمپکت
کاربرد این کلید بسیار کلی و گسترده است اما در این بخش به چند نمونه از آن ها اشاره می کنیم:
- از تجهیزات فشار ضعیف در بخش های مسکونی، اداری و… محفاظت می کند.
- استفاده در ورودی همه تابلوهای برق
- محافظت از موتور ها
- استفاده در بسیاری از صنایع مانند صنایع سیمان، صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع مخابرات
- از آن جهت وارد کردن دستی یا اتوماتیک ژنراتور یا ترانسفورماتور به شبکه جهت تقویت، تداوم کار شبکه و انجام تعمیرات دوره ای استفاده می شود.
برای خرید و آگاهی از قیمت کلید اتوماتیک می توانید روی گزینه زیر کلیک کنید و از کاشناسان ولتا کالا محصول خود را با خیال آسوده خریداری نمایید.
انواع کلید اتوماتیک کمپکت از نظر تنظیم
کلید های اتوماتیک کمپکت در زمینه های مختلف تنوع زیادی دارند که در این جا به مهم ترین آن یعنی تنظیم می پردازیم این کلید ها در زمینه تنظیم به دو دسته زیر تقسیم می شوند:
- کلید اتوماتیک کمپکت غیر قابل تنظیم یا فیکس (Fix): همانگونه که از اسم این کلید پیداست، از نظر رنج جریان قابل حفاظت غیر قابل تنظیم هستند
- کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم: این نوع کلید ها قابل تنظیم هستند که خود نیز به دو دسته کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم حرارتی – مغناطیسی و کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم الکترونیکی تقسیم می شود. در نوع کلیدهای اتوماتیک قابل تنظیم، می توان جریان را از 0.6 یا 0.8 تا 1 برابر جریان تنظیم کرد.
مزایای کلید اتوماتیک کمپکت:
- ابعاد و اندازه مناسب با توجه به جریان نامی بالا که باعث صرفه جویی در فضای تابلو برق می شود.
- حفاظت از ماشین آلات و تجهیزات صنعتی در اثر جریان اتصال کوتاه و اضافه بار
- طول عمر بالا
- قابلیت نصب انواع کنتاک های کمکی، خطا، رله های حفاظتی و انعطاف پذیری بالای آن
- نظارت و پایش بر وضعیت های مختلف کلید مثل قطع و وصل یا بروز خطا از اتاق کنترل با استفاده اتصال چراغ به کنتاکت های جانبی
تفاوت کلید های اتوماتیک کمپکت با انواع فیوز و کلید های مینیاتوری
اساس طراحی در کلید های اتوماتیک کمپکت به گونه ای است که هر سه فاز سیستم را قطع می کند، اما فیوز ها تنها می توانند جریان یک فاز را قطع کنند و ممکن است جریان کشی فاز مذکور باعث ایجاد خطرات سنگین تری در شبکه شود و دو فاز دیگر را نیز درگیر خود کند.
از سوی دیگر کلید های مینیاتوری در آمپر های بالا طراحی نشده اند و هدف از طراحی آنها شناسایی اضافه جریان است که در مقابل اتصال کوتاه، آن سرعت عمل مورد انتظار را ندارند. پس با استفاده از کلید کمپکت می توان در هر دو اتصال کوتاه و یا اضافه بار که منجر به اضافه جریان های خطرآفرین در سیستم می شوند، نتیجه مطلوبی را ایجاد کرد.
نتیجه گیری
آنچه که باید در مورد کلید اتوماتیک کمپکت دانست را مورد بررسی قرار دادیم جهت اطلاعات دقیق و بیشتر در مورد این تجهیز می توانید با کارشناسان ولتا کالا تماس گرفته و از مشاوره رایگان آن ها بهره مند شوید.
